Verkeer

Eén van de verbazingwekkende aspecten van het dagelijkse leven in India is het verkeer. Helen heeft een filmpje gemaakt van een rit in een tuktuk in Jaisalmer in de avond. Als je dat ziet krijg je een indruk van de (on)geordende chaos die hier verkeer is. Het is niet bijzonder om op de snelweg te rijden en op de meest linker baan (officieel rijdt men hier in Britse stijl links) een auto, tuktuk, of een door een kameel getrokken kar te zien, die je tegemoet komt. Dat is niet hetzelfde als wat wij spookrijden zouden noemen, want hier is dat normaal weggebruik. Als je toevallig aan die kant van de weg bent en je wil een eindje terug, dan keer je gewoon, doet je grote lichten aan en rijdt terug op de meest linkse baan. Essentieel is dat je toetert. Ook keren door de middenberm is gewoon.
Op de driebaanssnelweg van Delhi naar Jaipur is de meest rechterbaan (wat wij de snelle baan zouden vinden) min of meer gereserveerd voor doorgaand langzaam vrachtverkeer. De middelste en linker banen zijn voor inhalen waarbij rekening gehouden moet worden met tegemoetkomend verkeer op de verkeerde weghelft. En je haalt in waar dat kan dus iedere baan is een goede baan ook als dat de vluchtstrook is. De vluchtstrook, die hier emergengy lane heet, is gewoon een extra rijstrook en de echte emergency lane is de baan waar de emergency plaats heeft. De belijning van de weg ontbreekt regelmatig en als die er is moet je dat niet zien als rijstrookbegrenzing maar meer als suggesties. Inhalen of van baan wisselen gaat dan ook niet gepaard met gebruik van richtingaanwijzers maar met claxoneren. In feite is de claxon hier belangrijker dan de remmen. Wie achterop komt toetert om aan te geven “pas op hier kom ik”, waarna wie opzij kan gaan opzij gaat, en wie dat niet kan of niet wil die negeert het signaal. Degene die van achteren komt dient uit te kijken en uit te wijken en wie vóór rijdt niet. Dat spaart ook achteruitkijkspiegels, dus die zie je dan ook niet zo vaak aan de oudere auto’s en met name vrachtauto’s bevestigd. Wat aan nagenoeg geen enkele vrachtauto ontbreekt zijn talloze good luck charms en een tekst in koeieleters achterop die zegt “BLOW HORN”. Ik heb in enkele van die vrachtwagens in de cabine kunnen kijken en sommigen hebben tegen de raamstijl van de twee voorruiten (de meeste Tata trucks hebben een gedeelde voorruit) een kompleet tempeltje staan met afbeeldingen van goden en gekleurde slingers.
In de stad is de chaos zo mogelijk nog groter. Regels lijken geheel afwezig, de drukte is onvoorstelbaar en aangezien iedereen constant toetert is de claxon ook niet meer zo’n handig hulpmiddel (hoewel onverminderd populair). De enige regel lijkt te zijn: wie van achteren komt kijkt uit. Dus je let op wie voor je rijdt en hoopt op de alertheid van wie achter je zit.
Het aantal dodelijke verkeersslachtoffers naar rato van bevolkingsomvang ligt in India dan ook net boven het mondiale gemiddelde (vergelijkbaar met Afghanistan, Congo, Kenya en Uruguay) en is zo’n vijf keer zo hoog als in Nederland. Toch staan ze niet bovenaan, want met name in Latijns Amerika zitten kennelijk veel landen waar men het mondiale gemiddelde ver overschrijdt (we hebben hier internet en dus wikipedia).
Het gekke is dat we in de afgelopen vier weken maar één ongeluk hebben gezien en dat was alleen blikschade, dus naar plaatselijke maatstaven is er helemaal niks gebeurd. Dat wordt gewoon terplekke uitgedeukt en overgekwast, net zo goed als dat ik hier op de linker rijstrook van de snelweg een vrachtwagen heb zien staan waarvan terplaatse een complete achteras werd vervangen, gewoon met behulp van twee flinke hydraulische kriks en een ploegje mannen uit een bestelwagen. Kom daar maar eens om bij de ANWB wegenwacht. Het improviserende vermogen is hier heel groot wat natuurlijk ook niet anders kan, want zonder dat kom je hier niet ver.
Het verkeer heeft hier iets heel bijzonders, wat ons allemaal opgevallen is. Het is een gekkenhuis, maar ik heb geen enkele keer iemand boos zien worden. Toen op een tweebaansweg tussen Pushkar en Jaisalmer een overladen bus een vrachtwagen inhaalde en ons op onze weghelft tegemoet kwam zijlen met knipperende lichten en woest getoeter, reden de chauffeurs op onze weghelft (inclusief de onze) hun auto’s achter elkaar van de weg de woestijn in zonder één woord van protest. Uiteraard ontbreekt bermbeveiliging en dat is dus maar goed ook.
De mate waarin men gewoon aanvaarde dat dat soms gebeurt, was verbazingwekkend. En ook in de stad lijkt het verkeer als een wilde bergrivier die ondanks de wildheid toch gewoon om de rotsblokken en binnen de oevers naar beneden komt. De gemoedsrust geeft een enorm contrast met de chaos. Ik vind dat prachtig, al wil dat niet zeggen dat ik er een voorstander ben van de anarchie die hier verkeer heet.